نور و گرما خورشید جزو مهم‌ترین مواردی هستند که در رشد گیاهان تاثیر دارند، اما گاهی به دلیل تغییر فصل یا مکان قرارگیری گیاه، امکان دسترسی به نور و گرما خورشید وجود ندارد. از آنجایی که تاکنون علم و فناوری بسیاری از مشکلات بشر را برطرف کرده است، مشکل نبود نور خورشید نیز به کمک انواع لامپ رشد گیاه رفع شده است. خرید لامپ رشد گیاه نیاز به داشتن یک سری اطلاعات اولیه دارد، زیرا ممکن است به دلیل اطلاعات اشتباه کاملاً خرید اشتباهی داشته باشیم. در “راهنمای خرید لامپ رشد گیاه” تمامی فوت‌وفن‌های آن را بررسی می‌کنیم.

اما چرا چراغ‌های رشد گیاه؟ خانه‌های آپارتمانی دسترسی قابل توجهی به نور خورشید ندارند، به همین دلیل افراد در  آپارتمان نمی‌توانند بسیاری از گیاهان را نگهداری کنند یا این که گیاهان به دلیل عدم دریافت نور و خورشید زرد یا خشک می‌شوند. معمولا استفاده از چراغ‌ رشد گیاه مناسب افرادی است که به نگهداری گیاهان در داخل منزل علاقه‌مند هستند‌. زیرا با استفاده از این چراغ‌ها نیاز گیاه به نور با استفاده از نور مصنوعی تامین می‌گردد. نکته مهمی که درباره این چراغ‌ها وجود دارد این است که ضرر و زیانی برای سلامتی انسان‌ها ندارند.

لامپ رشد گیاه چیست؟

لامپ رشد گیاه یکی از انواع لامپ‌ها و نوعی منبع نور مصنوعی بوده، که از آن برای فتوسنتز و تحریک کردن رشد گیاهان استفاده می‌شود. این مدل از لامپ‌ها معمولا نور خورشید را شبیه‌سازی می‌کنند تا نوری که گیاه برای رشد کردن احتیاج دارد، فراهم کنند.

گاهی برخی از افراد تصور می‌کنند که با قرار دادن گل و گیاهان در زیر چراغ‌های معمولی می‌توانند به فرایند رشد کمک کنند، باید گفت چنین کاری کاملا اشتباه است و چراغ‌‌های معمولی به هیچ وجه برای گل و گیاهان مناسب نیستند. به عبارتی قرار دادن گیاه در معرض نور چراغ‌های معمولی اثر عکس داشته و موجب زرد و پژمرده شدن آن می‌گردد.

تفاوت های لامپ ال ای دی رشد گیاه و لامپ ال ای دی معمولی

در ادامه تفاوت‌های مهم این دو نوع لامپ را لیست کرده‌ایم:

• اولین تفاوت چراغ‌های LED معمولی با چراغ‌های رشد گیاه نحوه عملکرد آن‌ها است. معمولا از چراغ‌های LED برای روشن کردن فضا استفاده می‌شود، اما کار اصلی چراغ‌های رشد گیاه تامین نور مورد نیاز گیاهان است.
• لامپ‌های LED معمولا تنوع رنگ بالایی دارند، اما لامپ‌های رشد گیاه در رنگ‌های بنفش و سفید تولید می‌گردد.
• نحوه ساخت لامپ‌های ال ای دی با رشد گیاه نیز متفاوت است، زیرا طیف نوری و گرمایی چراغ‌های رشد را به گونه‌ای می‌سازند تا بتوانند نور مورد نیاز گیاهان را تامین نمایند.
• قیمت مورد دیگری است که این دو نوع لامپ با یکدیگر تفاوت دارند، معمولا قیمت لامپ‌ رشد گیاه به دلیل فناوری ساخت خاصی که دارد گران‌تر از لامپ‌های معمولی و ال‌ای دی است.

دلیل اصلی رنگ پریدگی و از بین رفتن شادابی برخی گیاهان داخل منزل، نرسیدن نور کافی به آن‌ها است. چراغ رشد گیاه بهترین منبع نور مصنوعی برای رشد و حفظ طراوت گیاهانی بوده که امکان دریافت نور طبیعی خورشید را ندارند. همچنین در مواردی می‌توان از این چراغ‌ها به عنوان مکمل نیز استفاده کرد، یعنی اگر گیاهی که پشت پنجره خانه یا گلخانه از نور کافی برخوردار نیست برای تامین نور آن می‌توان از این چراغ‌ها استفاده کرد. 

طیف نوری این نوع از چراغ‌ها، تقریبا مشابه نور خورشید بوده و دارای توان‌های متفاوت، تا گیاه متناسب با نیاز خود نور دریافت نماید. فاصله قرار گیری لامپ با گیاه باید با توجه به توان لامپ در نظر گرفته شود. مثلا لامپ‌های کم توان باید حدود 40 تا 60 سانتی‌متر و لامپ‌های توان بالا حدود 80 تا 120 سانتی‌متر از گیاه فاصله داشته باشند. لامپ‌های رشد گیاه از نظر شکل ظاهری و نوع نصب در انواع مختلف آویز، مهتابی، چراغ دیواری، پروژکتور، وال واشر و… در بازار موجود هستند.

انواع چراغ رشد گیاه

چراغ‌های رشد گیاه معمولا بر اساس مشخصات فنی و ساختاری که دارند به انواع مختلف تقسیم می‌شوند، در حالت کلی سه نوع از پرمصرف‌ترین انواع این لامپ‌ها که در بازار موجود است که در ادامه به آن‌ها اشاره شده و توضیحات کاملی را نیز درباره هر یک بیان کردیم.

1- چراغ رشد گیاه LED

چراغ‌های LED مخصوص رشد گیاه طرفداران زیادی دارند، زیرا ضرر و زیانی برای سلامت انسان‌ها و گیاهان ندارند. همچنین علاوه بر کم مصرف بودن طول عمر زیادی دارند، لذا حدود 25 هزار ساعت می‌توان از این لامپ‌ها استفاده کرد. از نظر ظاهری بیشتر به شکل پروژکتور های ال ای دی، وال واشر های ال ای دی و صفحه های فول اسپکتروم ال ای دی هستند.

در مورد ساختار لامپ‌های ال‌ ای دی باید گفت که دارای دیود‌هایی هستند که نور را ساطع می‌کنند. لامپ LED  رشد گیاه قادر است نورهایی با طول موج بین 380 تا 840 را تولید کرده و مسئله کمبود نور گیاهان را در فصل زمستان یا در محیط‌های سر پوشیده برطرف سازد. 

مزایا لامپ‌های LED

• طیف نوری آن‌ها بسیار شبیه طیف نور طبیعی خورشید است.
• انرژی مصرفی کمتری دارد.
• دارای نوردهی و پراکندگی نور بالا است.
• عمق نفوذ نور بیشتری نسبت سایر لامپ‌ها دارد.
• دارای طراحی و شکل‌های بسیار متنوع است.
• در مکان‌های مختلف مثل گروباکس، اتاق کشت گیاه، گلخانه‌های خانگی و چادرهای رشد گیاه قابل نصب است.
• نصب لامپ های LED  رشد گیاه بسیار راحت بوده و به آسانی بر روی استند پایه کلیپسی نصب می‌شود تا به کمک این استند بتوان ارتفاع و زاویه تابش نور را تنظیم نمود.
• دارای رنگ‌بندی‌های مختلف مانند آبی رویال، آبی معمولی، سفید کلوین دار، سفید یخی و UV و همچنین طیف رنگی قرمز و زرد هستند.
• راه اندازی و استفاده از لامپ‌های LED مخصوص رشد گیاه بسیار ساده است و فقط کافیست که به برق متصل شوند و نیازی به رابط یا مبدل ندارند.

2- چراغ رشد گیاه HID

چراغ و لامپ بخار سدیم در واقع نوعی چراغ  تخلیه گازی بوده که برای تامین نور گیاهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. نحوه عملکرد لامپ‌های HID یا همان لامپ‌های تخلیه گازی به این صورت است که داخل لامپ از گازهای خنثی پر شده و با گذر الکترون‌ها از داخل گازها نور تولید می‌شود. لامپ‌های HID  بر اساس فشار گاز داخل لامپ به دو نوع لامپ کم فشار و پرفشار تقسیم می‌شوند. که هر یک از این دو نوع نیز خود شامل چند نوع لامپ مختلف هستند. به عنوان مثال لامپ‌های فلورسنت و سدیم کم فشار در دسته لامپ‌های تخلیه گازی کم فشار و لامپ‌های بخار جیوه، بخار سدیم (HPS) و متال هالید (MH) جزو لامپ‌های پرفشار هستند.